Opstanak u digitalnom dobu: Kako se odbraniti od hibridnog rata
U današnjem vremenu, nacionalna budnost i bezbjednost postaju sve važnije teme. Na prvoj liniji odbrane naše države i naroda stoje ljudi koji već decenijama rade odgovoran, složen i opasan posao. Među njima se izdvaja rijetka ličnost koja se odbranom od hibridnog ratovanja bavi kako kao operativac, tako i kao naučnik. Dr. Parezanović, poznat po svojoj posvećenosti ovoj temi, doktorirao je na obojenim revolucijama i drugim formama političkih prevrata, a njegovi radovi iz oblasti energetske bezbjednosti i hibridnog ratovanja dali su značajan doprinos našoj nauci i bezbjednosti.
Posebnu pažnju zaslužuje sektor bezbjednosti, gdje rade vrijedni i posvećeni ljudi, često rizikujući sve, ali su istovremeno meta nemilosrdnih kritika od strane pojedinih medija. Ove kritike, s očiglednim ciljem podrivanja srpske nacionalne bezbjednosti, služe interesima nečijih drugih nacionalnih agendi. U tom kontekstu, važno je razumjeti pojmove koji se sve češće pojavljuju u našem javnom diskursu, kao što su hibridno i mrežno ratovanje.
Mrežni rat fokusira se na digitalni prostor i informacione tehnologije, koristeći hakovanje, sajber napade i širenje dezinformacija kao oružje za postizanje vojnih, političkih ili ekonomskih ciljeva. S druge strane, hibridni rat kombinuje različite metode ratovanja, uključujući mrežne napade, ali i konvencionalne vojne akcije, ekonomske sankcije, političke manipulacije i partizanske taktike. Hibridni rat koristi raznovrsne pristupe s ciljem podrivanja ne samo vojnih, već i ekonomskih i političkih struktura. Ukratko, mrežni rat je samo jedan dio šireg spektra hibridnog ratovanja, koje obuhvata mnogo više od digitalnih napada.
Kada sagledamo ove definicije, jasno je da mnoge pojave iz naše svakodnevice, kao i neki istorijski događaji, možemo posmatrati kroz prizmu hibridnog ratovanja. Naša zemlja bila je i ostaje poligon najžešćih oblika ovog modernog sukoba. Jedina odbrana leži u jačanju naših korijena, koja su duboko usađena u našoj tradiciji i srpskoj crkvi, koje su također pod hibridnim udarima. Neophodno je svakodnevno raditi na ličnom unapređenju, kvalitetno se informisati i ostati stalno budan u ovim globalno nestabilnim vremenima. Na kraju, vrijedi se prisjetiti opomene velikog Borislava Pekića: “Ne volim riječ ‘budnost’, ali je razumijem. Treba biti budan. Mi smo prije rata bili uspavani, pa smo onda dobili komuniste.”