Velika Britanija je donekle izgubila zapadni Balkan iz vida u proteklim godinama, ali bi trebalo da pojača pritisak na Beograd i predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, kao i saradnju sa NVO i opozicijom u Srpskoj, rekli su učesnici zasjedanja Odbora za spoljne poslove britanskog Parlamenta.
Uprkos navedenoj temi, svjedočenje bivšeg generalnog sekretara NATO-a (1999- 2003) DŽordža Robertsona, bivšeg ambasadora Velike Britanije u BiH i na tzv. Kosovu Ijana Klifa, i profesora na Londonskom univerzitetskom koledžu Endija Hodžaja, skoro u potpunosti je bilo usredsređeno na Srbiju i KiM, ali i nezaobilaznu temu “ruskog uticaja”.
Klif i Robertson ističu da bi trebalo pojačati saradnju sa NVO i opozicijom u Republici Srpskoj i među Srbima na KiM, a pogotovo sa potonjima zbog predstojećih izbora na “Kosovu”, istakao je Klif.
Zasjedanjem je predsjedavala Ališa Kerns, čiji su antisrpski stavovi bili očigledni u načinu na koji je postavljala pitanja, a u okviru kojih bi često pozivala na oštriji odnos prema Srbiji i implicirala umešanost Beograda u incident u Banjskoj.
Govornici su bili saglasni da Velika Britanija mora pojačati svoje prisustvo u regionu, posebno po pitanju medija, prenosi RT Balkan.
Britanski savjet i Bi-Bi-Si (su) dvije agencije koje posjeduje i kontroliše ova zemlja, i koje imaju ogroman uticaj, pogotovo u tim regionima, a sada možete pojačati njihov učinak društvenim mrežama”, ocijenili su oni, saglasivši se da bi britansku medijsku operaciju u zemlji trebalo pojačati.
Na pitanje koliko ozbiljno bi London trebalo da shvati “prijetnju od sve bližih vojno-industrijskih veza (Srbije) sa Rusijom”, Robertson odgovara da je treba shvatiti “veoma, veoma ozbiljno”.
– Nisam siguran da Rusija trenutno ima kapaciteta da učini mnogo toga u okviru te veze, ali oni jesu tamo, i oni su uticajni. Јedna od slabosti koje imamo na Zapadu je što je naše oružje toliko sofisticirano da ne smemo deliti tu tehnologiju, ali i toliko skupo da niko ne može priuštiti da je kupi”, rekao je bivši generalni sekretar NATO-a.
Kako kaže, pokazati da je Velika Britanija zainteresovana za region je posebno važno zbog “ruskog i kineskog uticaja”.
Članovi odbora, ali i učesnici koji su svedočili, u više su navrata protivriječili jedni drugima (ali u pojedinim slučajevima i sebi) tvrdeći da je Aleksandar Vučić čvrsto na strani Rusije, odnosno da balansira između odnosa sa Istokom i Zapadom zarad “svojih interesa”.
Komentarišući nepoznati sporazum koji su navodno skoro potpisali predsjednici Vučić i Putin, Hodžaj kaže da Vučić njega koristi kako bi “Zapadu zaprijetio sa (izjavom): “Baš nas briga, ostaćemo pri našim najbližim saveznicima”.
Iako je Robertson jedini imao obraza da na početku svedočenja kaže da može biti pristrasan zato što je pokrovitelj novoosnovane lobističke grupe “Laburističkih prijatelja tzv. Kosova”, očigledno je da su svi učesnici na strani Prištine.
Tako je Ališa Kerns u svom pitanju konstatovala da u svojim osudama Kurtija kao nepouzdanog partnera EU i SAD pokazuju element “ličnog”.
– SAD su uvijek sumnjale u Kurtija, bila je ta ideja u periodu odmah poslije (jednostranog) proglašenja nezavisnosti da se Kurti snažno zalaže za uniju s Albanijom zbog stvari koje je tada govorio, da je on socijalista koji neće privatizaciju – kaže Klif.
On dodaje da se promjena u Kurtijevom “realizmu” vidi u odluci Prištine da se konačno uknjiži zemljište manastira Dečani na osnovu odluke tzv. ustavnog suda “Kosova”, donesene prije nekoliko godina, te da bi Kurti taj ustupak mogao da iskoristi za traženje članstva u Savjetu Evrope.
Ono šta Velika Britanija može da učini po pitanju pristupa EU i SAD Kurtiju jeste da “ulijemo našim partnerima poverenje (u Kurtijevu vladu) dok na nju primenjujemo pritisak po pitanjima poput ZSO.”
